بررسی عوامل کالبدی موثر در تشکیل و تشدید جزایر گرمایی شهری، مطالعه تطبیقی: بافت های شهری شیراز

گسترش روزافزون شهرها و در پی آن افزایش فعالیت های انسانی و مصرف منابع طبیعی تأثیر شگرفی بر اقلیم شهرها دارد. دما از جمله مهم ترین عناصر اقلیم شهری است که با توجه به مسئله گرمایش جهانی در طی دهه های اخیر و ظهور پدیده جزایر حرارتی، توجه بسیاری از برنامه ریزان را در حیطه های مختلف به خود جلب نموده است. از این رو، بررسی الگوی دمای سطح شهر و نقش مولفه های کالبدی بر دامنه های دمایی و همچنین تشکیل و تشدید جزایر حرارتی دارای اهمیت بالایی در مطالعات شناخت شهرها است با استفاده از تصاویر ماهواره ای می توان آن ها را سنجش، اندازه گیری و پایش کرد. هدف از این تحقیق، شناسایی الگوی دمای سطح شهر شیراز در طی دوره بین سال های 1380 تا 1393 با استفاده از تصاویر ماهواره های لندست 7 و لندست 8 و نقش مولفه-های کالبدی در تشدید و تشکیل جزایر حرارتی شهری است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که در درجه اول کاهش سطح پوشش فضای سبز در طی دوره مطالعه در سطح شهر شیراز به ویژه در محدوده باغات قصرالدشت مشاهده می شود که این پهنه های سبز، سردترین مناطق شهر را تشکیل می دهند و در پی کاهش پوشش گیاهی، دمای این محدوده در طی سال های 93-1380 افزایش یافته است. از موارد پراهمیت دیگر، سطوح خاکی و فاقد پوشش گیاهی در مناطق 9، 6 و 2 است که بیشترین دمای مربوط به این محدوده ها و پهنه صنعتی و فرودگاه شهید دستغیب در جنوب غربی شهر شیراز است. همچنین حلقه های دمایی بر محدوده های گسترش شبکه معابر مطابقت دارد.